De kraai heeft zijn nest nog lang niet bereikt

Gisteravond was Kader Abdolah te gast in Bibliotheek Leeuwarden op uitnodiging van de Stichting Vrienden van de Bibliotheek, om te praten over zijn werk en in het bijzonder over het net verschenen boekenweekgeschenk De Kraai.
Abdolah is een boeiend verteller die met brede armgebaren vertelde over zijn jeugd in Perzië (het huidige Iran), zijn familie, zijn doofstomme vader en zijn liefde voor de literatuur.

Het stond voor hem al op jeugdige leeftijd vast dat hij schrijver zou worden, dat was ook de wens van zijn vader, maar de Perzische klassieken zou hij op geen enkele manier kunnen benaderen, vreesde hij. Tot hij op twaalfjarige leeftijd voor zijn zuster op pad werd gestuurd om een novelle te lenen in de bibliotheek en thuiskwam met Hemingway's The old man and the sea. Dat je ook zulke dunne boeken zou kunnen schrijven wist hij niet en dat was een openbaring voor hem. Zo lag het schrijverschap misschien toch binnen zijn bereik.

Dat hij ooit in Nederland terecht zou komen en zijn schrijverschap in de Nederlandse taal zou uitoefenen, had hij niet kunnen bevroeden. Toch is dat gebeurd en Kader Abdolah heeft een geheel eigen stem in de Nederlandse literatuur gekregen.
Hij combineert de bloemrijkheid van de Perzische taal met de nuchterheid van het Nederlands of zoals hij hetzelf vertelt:
'De Perzische taal is rond als de daken van de moskeeën in Perzië. Als je een walnoot op de top legt, kan die noot alle kanten uitvallen. In het Nederlands kan een walnoot alleen via de kortste weg van A naar B vallen. Het Perzisch is een gesluierde taal, het Nederlands is een blote, karige taal.'

Het boekenweekgeschenk De Kraai zegt hij vooral geschreven te hebben voor scholieren en studenten. Hij doorspekte het verhaal met allerlei verwijzingen naar de Nederlandse klassieken, omdat hij het belangrijk vindt dat de jeugd kennis neemt van de culturele en literaire geschiedenis van hun eigen land. Zo verwijst hij meteen al naar de Max Havelaar van Multatuli (met wie Abdolah een opmerkelijke gelijkenis vertoont, met name door de grote snor en de haardracht) door een handelaar in koffie op te voeren die ook nog eens op de Lauriergracht woont. Ook worden Louis Couperus, Herman Gorter, W.F. Hermans en Bredero genoemd, auteurs van wie Abdolah ook zelf het werk kent.

Kraaien zijn in Perzië belangrijk, aldus Abdolah, elk huis heeft er één. Ze kunnen wel honderd jaar oud worden en zijn vaak getuige van hele (familie)geschiedenissen. Zijn moeder besloot vroeger elk verhaal dat ze vertelde met het Perzische gezegde: 'ons verhaal is afgelopen, maar de kraai heeft zijn nest nog lang niet bereikt.' Het lijkt op het leven, iedereen moet ergens uitstappen.